Het gezin centraal is geschreven voor iedereen die als hulpverlener werkt met jeugd en gezinnen of in opleiding is. Het boek presenteert een systeem- en oplossingsgerichte methodiek van ambulante gezinshulpverlening. De doelstelling van gezinshulpverlening volgens Gezin Centraal is duurzame verbetering van de opgroei- en opvoedproblemen in gezinnen die tegelijk de regie over hun leven hebben en weten te behouden.

Het boek is een praktische gids op de weg die elke jeugd- en gezinshulpverlener met zijn gezinnen aflegt. Een gids die niet voorschrijft maar suggesties aandraagt en inspireert. De vele praktijkvoorbeelden, die aan de werkelijkheid zijn ontleend, worden tot op de details van de dialoog tussen hulpverlener en cliënt ontrafeld.

In dit handboek wordt de fasering van het hulpproces in kaart gebracht en wordt beschreven hoe en wanneer verschillende werkzame elementen, technieken, methoden en instrumenten toe te passen zijn. Het boek gaat in op de variaties van kortdurend toegankelijke zorg tot intensieve gespecialiseerde gezinshulp. Maar ook op de oplossings- en gezinsgerichte werkwijze bij kindermishandeling, gehechtheidsproblemen en hulp aan gezinnen waar een kind uit huis is geplaatst. Tot slot wordt uitgebreid aandacht besteedt aan zelfreflectie door en de effectiviteit van de hulpverlener zelf.

'Door te werken met 1Gezin1Plan is bij mij de overtuiging ontstaan dat deze ouders tot meer in staat zijn dan ik vooraf dacht. Ik denk dat het van wezenlijk belang is te durven geloven dat cliënten in staat zijn tot wonderen.' Dit is de uitspraak van Marloes. Ze biedt dagelijks hulp aan gezinnen die te kampen hebben met een complex aan problemen. 1Gezin1Plan presenteert een werkwijze waar een principiële visie aan ten grondslag ligt: de hulp aan het gezin dient te leiden tot de toename van de zelfsturing en veerkracht van de gezinsleden en hun sociale netwerk.

Bouwen aan zelfsturing staat centraal in de transitie van de zorg voor jeugd die in 2014 plaatsvond; zowel in de wijkgebonden teams als in de specialistische jeugdhulp. Maar hoe doe je dat in de praktijk, bijvoorbeeld bij gezinnen die te boek staan als 'multi-probleem' of 'zorgmijdend'? Welke dilemma’s kun je tegen komen? De rode draad van dit handboek zijn de gedetailleerd beschreven ervaringen van professionals die werken volgens 1Gezin1Plan. Met het boek beogen de auteurs professionals in de jeugdhulp te inspireren en aan te moedigen om met behulp van 1Gezin1Plan hun eigen specifieke deskundigheid en creativiteit optimaal te benutten.

Het gezin centraal en LVB beschrijft wat gezinsgericht werken bij deze doelgroep precies behelst. De systeem- en oplossingsgerichte principes van ambulante gezinshulp zijn vertaald naar de praktijk van de hulp aan ouders en jeugdigen met een lichte verstandelijke beperking.

“Veel zaken die voor ons normaal zijn, zijn voor mensen met een lvb gedoe. Soms overschat ik de jongeren die ik begeleid. Dan word ik overvallen door mijn eigen perspectief van normaalheid. Dan prent ik mijzelf het 'niet-weten' toe te passen, nieuwsgierig te blijven en te leren van deze jongeren.”

De professional die bovenstaande uitspraak doet was lange tijd gewend zich uitsluitend te richten op het functioneren van de individuele jongere. Door de kennismaking met de principes van Gezin Centraal ontdekte ze dat de contacten met ouders en familie bijdragen aan het beter leren begrijpen van de jongeren die ze begeleidt. In dit boek wordt rijkelijk gebruik gemaakt van praktijkervaringen zoals die van de geciteerde hulpverlener, die worden geanalyseerd tot op dialoogniveau. Ze worden benut om het bouwen aan een samenwerkingsrelatie, oplossingsgerichte technieken, werken aan gedragsverandering, psycho-educatie en opvoedingsondersteuning aan licht verstandelijk beperkte ouders, toe te lichten.