Arjan Bolt
Bonjour!
Het begon met verontwaardiging. Mijn broer deed 'vreemd'. Hij was autistisch, maar dat wist niemand nog. Er kwam een gebatikte hulpverlener die als een olifant op sandalen door de porseleinkast van ons achtkoppige gezin denderde. Er moest immers een schuldige zijn. Het resultaat: verbijsterde, verdrietige ouders, een verwarde boze broer en een verontwaardigd jongetje van een jaar of elf.
Veertig jaar later ben ik, het jongetje, heus nog weleens verontwaardigd. Dat kan dan inspiratie zijn om iets op te schrijven of te zeggen. Ongeacht eventuele zere benen. Toch zijn er andere drijfveren die voor mij veel meer motiverend bleken te zijn: verwondering, compassie en hardnekkig optimisme.
Mijn drijfveren
- Verwondering over een roos in de woestijn.
- Compassie met kinderen, ouders en andere betrokkenen, ongeacht hun aandeel in het leed in hun leven.
- Optimisme over de veerkracht van kinderen en gezinnen. En over de passie en doorzettingsvermogen van jeugdhulpverleners.
- Oplossingsgericht optimisme over bouwen op wat er goed gaat.
Mijn achtergrond
Ik begon mijn carrière in 1990 als groepsopvoeder. Ik studeerde nog aan de Sociale Academie. Nagy en zijn contextuele benadering werden een bron van inspiratie. Ik ging erna studeren aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en werd orthopedagoog. Daar werd mijn belangstelling voor de systeembenadering volwassen.
Vanaf 1994 werkte ik als gedragsdeskundige en behandelcoördinator voor verschillende organisaties die jeugdhulp of jeugd-GGZ bieden. Ik was enthousiast over competentiegericht werken en werd trainer. In de functie van gedragsdeskundige voor ambulante gezinshulp bij Cardea in Leiden, viel ik als een blok voor de oplossingsgerichte benadering. Ik bewonderde de grondleggers Steve de Shazer en Insoo Kim Berg op het dweperige af. Hier kwamen mijn ideeën over gezinsgerichte respectvolle jeugdhulp tot volle wasdom. Met collega’s, hulpverleners en stafleden, ontwikkelden we het programma Gezin Centraal waarmee we de residentiële werkwijze fundamenteel veranderden. Het programma Gezin Centraal voor ambulante gezinshulp werd opgenomen in de Databank Effectieve Jeugdinterventies.
In 2002 werd ik onder de vlag van Buro Bolt ondernemer. Ook begon ik te schrijven aan mijn eerste boek. Buro Bolt bracht me, eerst alleen en tussen 2007 en 2017 in een driemanschap met twee collega’s orthopedagogen, bij veel organisaties die in enige vorm hulp aan jeugd en gezinnen bieden. Zowel in Nederland als in België. Samen richtten we het Kenniscentrum Gezin Centraal op.
Oplossingsgericht werken
Een hoopvolle inslag
Een belangrijke aantrekkingskracht van de oplossingsgerichte benadering is de optimistische, hoopvolle inslag ervan. Elk hulpverleningsgesprek waarin niet gesproken is over positieve uitzonderingen en succeservaring, ofwel 'wat er goed gegaan is', is mijns inziens een gemiste kans.
Wat gaat er wél goed?
Hoe ernstig de problemen ook zijn en hoe groot het leed ook is, het is belangrijk om voortdurend op zoek te gaan naar positieve punten, hulpbronnen, sterke eigenschappen of vaardigheden van je gesprekspartners en redenen om te hopen op verbetering. Het laat zich raden dat ik, in de verschillende rollen die ik vervul, er altijd naar streef consequent te handelen naar deze principes.
'Practice what you preach' inspireert en stimuleert veel meer dan het meest doorwrochte boek, de mooiste lezing of het meest leerzame college.
